దైవప్రవక్త సల్లల్లాహు అలైహివ సల్లం విద్యాపరమైనపద్ధతులుదైవప్రవక్త సల్లల్లాహు అలైహివ సల్లం యావత్ మానవాళికి ఆదర్శమూర్తులు. కావున ఆయన అవలంబించిన విద్యాపరమైన పద్ధతులను మనం కూడా అమలుచేసినచో,దైవప్రవక్త సల్లల్లాహు అలైహివ సల్లం తమ లక్ష్యంలో సాఫల్యం పొందినట్టే, మనం కూడా సాఫల్యం పొందగలము.
విద్యా విధానంలో అన్నిటికంటే ముఖ్యమైనది, బోధించే విధానం. ప్రజలకు, అందులోనూ యువకులకు మంచి విషయాలు నేర్పడం చాలా ముఖ్యం. కాని ఇది ప్రభావంతమైన విధంగా చేయాలి.సాధారణంగా నచ్చని ఉపాధ్యాయుడు చెప్పే విషయం కూడా నచ్చదు. మంచి ఉపాధ్యాయుడు తన శిష్యులను ప్రేమిస్తాడు, వారి గురించి శ్రద్ద వహిస్తాడు, తనవృత్తికి న్యాయం చేస్తాడు.దైవప్రవక్త సల్లల్లాహు అలైహివ సల్లం తన కర్తవ్యాన్ని నెరవేర్చడంలో పూర్తిగా నిమగ్నమైపోయేవారు.దైవప్రవక్త సల్లల్లాహు అలైహివ సల్లం వద్ద ఒక ఉపాధ్యాయునిలో ఉండాల్సిన లక్షణాల కంటే ఎక్కువ ఉండేవి. చెప్పే విషయం కన్నా చెప్పే విధానం చాలా ముఖ్యం అనిమానసిక నిపుణులు అంటారు. ఒక పరిశోధన ప్రకారం – పలికే మాటలు ఏడు శాతం, గొంతులోని గాంభీర్యం ముఫ్ఫై ఎనిమిది శాతం, హావభావాలు మరియు శరీర భాష యాభై ఐదు శాతం వినేవాడిపైప్రభావం చూపుతాయి.
ఆయన మంచి ప్రవర్తనను ప్రోత్సహించేవారుప్రజలు మంచి పనులు చేయాలి మరియు చెడు నుండి దూరంగా ఉండాలి అంటే, వారిని మంచి పనులు చేసినప్పుడు దానికి తగిన ప్రతిఫలం ఇచ్చి ప్రోత్సహించాలి.
ఆయన ఏదైనా విషయం గురించి చెప్పేటప్పుడు దానికి సంబంధించిన ఉదాహరణను ఇచ్చేవారుబోధపరిచే మంచి విషయాల్లో, దానికి సంబంధించిన ఉదాహరణలు మరియు కథలు చెప్పడం చాలా అవసరం. ఎందుకంటే, దీని ద్వారా అవి మనసులో ఎల్లప్పుడూ గుర్తుండి పోతాయి.అందుకే,ఆయన ఏదైనా విషయం గురించి చెప్పేటప్పుడు దానికి సంబంధించిన ఉదాహరణను ఇచ్చేవారు.నమాజ్ గురించి చెప్పేటప్పుడు ఆయన ఇలా అన్నారు: “ఒక మనిషి ఇంటి ముందు సెలయేరు ఉండి, అందులో అతను ఐదు సార్లు స్నానం చేస్తే, అతని శరీరంపై మురికి ఉంటుందా? అక్కడున్నవారు, “లేదు, అతని శరీరంపై ఎలాంటి మురికి ఉండదు” అని జవాబిచ్చారు. అప్పుడుదైవప్రవక్త సల్లల్లాహు అలైహివ సల్లం ఇలా అన్నారు: “ఐదు పూటల నమాజు కూడా అంతే. దీని వల్లఅల్లాహ్ మనిషినిపాపాల నుండి పరిశుద్ధ పరుస్తాడు.” (బుఖారీ, మవాఖిత్ 6; తిర్మిజి, అదబ్ 80)
ఆయన స్వయంగా అమలు చేసి చూపేవారు బోధపరిచే విషయంలో స్వయంగా దానిపై అమలు చేసి చూపడం చాల ఉత్తమమైన పద్ధతి. ఇలా చేయడం వల్ల ప్రజలు దాన్ని మరచిపోరు.
ఆయన చిత్రలేఖనాల ద్వారా ప్రజలకు బోధపరిచేవారుచిత్రలేఖనాల ద్వారా బోధించడం కూడా చాలా ఉత్తమమైనది. దీని వల్ల చెప్పబడిన విషయం వినేవాడి మస్తిష్కంలో ఎప్పటికీ ఉండిపోతుంది.మెదడులోని కుడి భాగం చిత్రాలను తొందరగా పొందుపరుచుకుంటుంది. అవిచాలా రోజుల వరకు జ్ఞాపకం ఉంటాయి మరియు తొందరగా అర్ధమవుతాయి.
కొన్నిటిని పునరావృతం చేసేవారుఏదైనా బోధించేటప్పుడు అందులోని ముఖ్యాంశాలను మరీ మరీ నొక్కి చెప్పడం చాలా అవసరం. దీని వల్ల దాని ప్రాముఖ్యత తెలిసి వస్తుంది మరియు అది ఎల్లకాలం గుర్తుండిపోతుంది. మరీ మరీ చెప్పడం వల్ల లేదా చదవడం వల్ల, అది చిన్న మెదడులో నుంచి పెద్ద మెదడులోకి వెళుతుంది. ఎక్కువ సార్లు చదవడం లేదా చెప్పడం వల్ల, అది మస్తిష్కంలో గట్టిగా ఉండిపోతుంది. కావున చాలా రోజుల తరువాత దాని అవసరం వచ్చిననూ అది వెంటనే గుర్తుకు వస్తుంది. అందువల్లేదైవప్రవక్త సల్లల్లాహు అలైహివ సల్లం ఏదైనాకొత్తవిషయాన్నితనసహచరులకుచెప్పేటప్పుడు, దాన్నిమూడు సార్లు చెప్పేవారు. దీని వల్ల ఆ విషయం మరియు అందులోని ముఖ్యాంశాలు వారి మదిలో చాలా గట్టిగా నాటుకుపోయేవి.ఎన్ని సార్లు చెప్పాలనేది వినేవారి జ్ఞాపక శక్తిపై కూడా ఆధారపడి ఉంటుంది. కొందరు ఒక్కసారి చెబితే గుర్తుంచుకుంటారు, మరి కొందరు ఎక్కువసార్లు చెబితేనే గుర్తుంచుకోగలరు.అనస్ రజిఅల్లాహుఅన్హు ఉల్లేఖనం:దైవప్రవక్త సల్లల్లాహు అలైహివ సల్లం ఏదైనావిషయాన్ని మూడు సార్లు చెప్పేవారు. అది మంచిగా అర్ధం అవ్వాలని ఆయన ఇలా చేసేవారు.” (సహీహ్ బుఖారీ 6244)
నేర్చుకునేవారికి వ్రాయటం అలవాటు చేసేవారుఏదైనా విషయాన్ని నేర్చుకోవాలనుకుంటే దాన్ని వ్రాసుకోవడం చాలా ఉత్తమం.వ్రాసేటప్పుడు వ్రాసే వాని ధ్యానమంతా ఆ విషయంపైనే ఉంటుంది. ఇంకా తరువాత చదువుకోవటానికి అతని దగ్గర ఓ వ్రాత ప్రతి ఉంటుంది. ఒకసారి వ్రాయడం వంద సార్లు చదవడంతో సమానం. వ్రాయడం వల్ల ఆ విషయం ఒకేసారి కాగితంపైననూ మరియు మస్తిష్కంలోనూ ఉండిపోతాయి. దీని గురించి దైవప్రవక్త సల్లల్లాహు అలైహివ సల్లం ఇలా అన్నారు: “వ్రాయడం ద్వారా జ్ఞానాన్ని పరిరక్షించుకోండి.” జ్ఞానాన్ని పంచిన యుద్ద ఖైదీలను విడిచివేసేవారు.దైవప్రవక్త సల్లల్లాహు అలైహివ సల్లం జ్ఞానాన్ని బోధించడాన్ని, అర్జించడాన్ని ఎంత విలువ ఇచ్చేవారో దీని ద్వారా మనకు తెలుస్తుంది.(ముస్నద్ అహ్మద్ vol 4/ పేజి 47)
ప్రవర్తనను తప్పుపట్టేవారు, మనిషిని కాదుదైవప్రవక్త సల్లల్లాహు అలైహివ సల్లంను అల్లాహ్ ప్రజలకు మంచినైతికత నేర్పడానికి పంపించాడు. కావున అల్లాహ్ దైవప్రవక్త సల్లల్లాహు అలైహివ సల్లం ద్వారా మంచి పనులు మరియు మంచి కర్మలే చేయించాడు. చెడు మాటలు మనసుపై చెడు ప్రభావాన్ని చూపుతాయి. అందువల్లేదైవప్రవక్త సల్లల్లాహు అలైహివ సల్లం ఎన్నడూ చెడు మాట మాట్లాడలేదు. ఆయన తన శత్రువుతోనూ చెడు వచనం పలుకలేదు. ఎదుటి వాని మనసును నొప్పించే మాట ఆయన నోటి నుండి ఎన్నడూ రాలేదు.తనను వేధించిన వారితో కూడా ఆయన ఎప్పుడూ దురుసుగా ప్రవర్తించలేదు. వారి తప్పులను సరిదిద్దటానికి ప్రయత్నించారు. ఎవరిలోనైనా ఏదైనా తప్పును చూసినప్పుడు,దైవప్రవక్త సల్లల్లాహు అలైహివ సల్లం సూటిగా ఆ మనిషి ముఖంపై దాని గురించి చెడుగా చెప్పేవారు కాదు.
ముగింపుదైవప్రవక్త సల్లల్లాహు అలైహివ సల్లం అవలంబించిన విద్య విధానాలు సహచరులను మొత్తం ప్రపంచంలోనే ఉన్నత స్థాయికి చేర్చాయి. ఆ తరం లాంటి వారు ఎన్నటికీ రాలేరు. వారి సమానం కాదు కదా, వారి దరిదాపులకు కూడా ఎవరూ చేరలేరు.దైవప్రవక్త సల్లల్లాహు అలైహివ సల్లం జీవితాన్ని, ఆచరణలను ఆదర్శంగా తీసుకున్నచో మన సమస్యలన్నీ తీరిపోతాయి. మనం ఎంతో ఎత్తుకు ఎదుగగలం. మనం వీటిని నిర్లక్ష్యం చేసినచో, కోల్పోయేది కూడా మనమే. వీటికి ప్రాధాన్యత ఇవ్వక పోవడం చాలా పెద్ద పొరపాటు.దైవప్రవక్త సల్లల్లాహు అలైహివ సల్లం జీవితాన్ని, ఆచరణలను ఆదర్శంగా తీసుకున్న వారు తప్పకుండా సాఫల్యం పొందుతారు.
ఆధారాలు http://www.thepenmagazine.net/the-educational-methods-of-our-prophet-pbuh/ (ఇంగ్లీష్) |
.